ΑΥΤΙΣΜΟΣ

Ο αυτισμός είναι μια σοβαρή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή. O όρος «διάχυτη» σημαίνει ότι το παιδί με αυτισμό παρουσιάζει δυσκολίες σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης. Η μορφή και η βαρύτητα των συμπτωμάτων ποικίλλει από παιδί σε παιδί και γι’ αυτό μπορούμε να μιλάμε για ήπια ή βαριά μορφή αυτισμού.

Συμπεριφορές / Συμπτώματα:

• η έλλειψη βλεμματικής επαφής
• η αποτυχία σύναψης σχέσεων με τους συνομηλίκους
• η έλλειψη αυθόρμητης συμμετοχής σε δραστηριότητες
• η καθυστέρηση ή η έλλειψη λόγου
• η στερεοτυπική χρήση της γλώσσας, δηλαδή όταν το παιδί επαναλαμβάνει μια λέξη ή μια φράση διαρκώς και χωρίς να καταλαβαίνει το πραγματικό νόημά της
• η συνεχής ενασχόληση με μια συγκεκριμένη δραστηριότητα η οποία μπορεί να χαρακτηρίζεται ως περίεργη, οι επαναλαμβανόμενες σωματικές κινήσεις (στερεοτυπίες), όπως το συνεχές χτύπημα των χεριών ή ποδιών​
• η επαναλαμβανόμενη κίνηση του σώματος μπρος-πίσω, το συνεχές χτύπημα του κεφαλιού στον τοίχο ή σε κάποιο άλλο αντικείμενο αποτελούν κάποιες ενδείξεις που θα πρέπει να μας προβληματίσουν και να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό.

Σε κάθε περίπτωση, τα παραπάνω είναι μια ενδεικτική απαρίθμηση κάποιων συμπτωμάτων και δεν μπορούμε να βασιστούμε αποκλειστικά σε αυτά, για οποιαδήποτε διάγνωση. Η κλινική συνέντευξη με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη για την οποιαδήποτε αξιόπιστη διάγνωση του αυτισμού.

Η ΑΒΑ (Applied Behavioural Analysis-Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς) αποτελεί μια συμπεριφοριστική παρέμβαση, η οποία έχει ιδιαίτερα θετικά αποτέλεσμα στη βελτίωση των συμπτωμάτων του αυτισμού. Στα πλαίσια της ΑΒΑ, ο θεραπευτής μελετά τη συμπεριφορά του παιδιού, εντοπίζει την αιτία που προκαλεί αυτή τη συμπεριφορά και ανάλογα με αν η συμπεριφορά αυτή είναι η επιθυμητή ή όχι ενισχύεται ή εξαλείφεται.

Βασικό κομμάτι της όλης εκπαιδευτικής παρέμβασης είναι ο ρόλος της ενίσχυσης, δηλαδή της επιβράβευσης όταν το παιδί εκδηλώνει μια επιθυμητή συμπεριφορά. Όταν μιλάμε για επιθυμητή συμπεριφορά αναφερόμαστε σε συμπεριφορές που είναι προσαρμοστικές για το παιδί και την οικογένεια και τις οποίες θέλουμε να υιοθετήσει το παιδί. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι το είδος της ενίσχυσης-επιβράβευσης προσαρμόζεται στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα-προτιμήσεις του παιδιού, με αποτέλεσμα να μιλάμε για ένα εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρέμβασης, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι ανεπιθύμητες-αρνητικές συμπεριφορές δεν τιμωρούνται, αλλά αγνοούνται, με αποτέλεσμα το ίδιο το παιδί να τις εγκαταλείπει, υιοθετώντας τις συμπεριφορές που του παρέχουν επιβράβευση και ενίσχυση.

Σημαντικό κομμάτι της όλης παρέμβασης είναι ότι οι γονείς εμπλέκονται ενεργά στην όλη διαδικασία, μαθαίνουν τις βασικές αρχές της ΑΒΑ και είναι ικανοί να εφαρμόσουν τις τεχνικές της και στο σπίτι. Δεδομένου ότι οι γονείς περνούν τις περισσότερες ώρες με το παιδί, η ενεργή συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική παρέμβαση είναι απαραίτητη.

Για διευκρινίσεις και για μια πιο λεπτομερή περιγραφή-παρουσίαση του εκπαιδευτικού προγράμματος, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την ψυχολόγο-παιδοψυχολόγο, Προδρομία Κοθάλη, στην Καβάλα.