ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Όπως μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό, οι διατροφικές διαταραχές αφορούν στη δυσκολία του ατόμου να οργανώσει το τι τρώει. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει είτε με την υπερβολική ενασχόληση του ατόμου με τι θα φάει ή πότε θα φάει κάτι, είτε με την υπερβολική κατανάλωση τροφής, όπως στην περίπτωση της παχυσαρκίας.

Όπως είναι πλέον αποδεκτό, η τροφή στον άνθρωπο -εκτός από πηγή ενέργειας- έχει και ένα συμβολικό χαρακτήρα. Η «τροφή» δε θρέφει μόνο το σώμα, αλλά και το συναισθηματικό κόσμο του ατόμου. Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης, το «τάισμα» συμβολίζει την ανιδιοτελή προσφορά της μητέρας προς το νεογέννητο βρέφος προκειμένου να μεγαλώσει, ενώ σε ανώτερα στάδια ανάπτυξης το «φαγητό» γύρω από το οικογενειακό τραπέζι σχετίζεται με το συναισθηματικό δέσιμο και την επικοινωνία των μελών μιας οικογένειας.

​Γι’ αυτόν το λόγο, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι διατροφικές διαταραχές σχετίζονται έντονα με δυσπροσαρμοστικές οικογενειακές σχέσεις, δεδομένου ότι το «οικογενειακό τραπέζι» αποτελεί πολύ συχνά σημείο αναφοράς στην καθημερινότητα μιας οικογένειας, ειδικότερα όταν πρόκειται για παιδιά και εφήβους.

Ο ρόλος της οικογένειας

Ο ρόλος της οικογένειας φαίνεται ότι επηρεάζει καθοριστικά την εμφάνιση διατροφικών διαταραχών, δεδομένου ότι μέσα από την οικογένεια το παιδί διαμορφώνει την εικόνα για τον εαυτό του και για το σώμα του. Η γονεϊκή κριτική και απόρριψη φαίνεται να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη διαμόρφωση μιας αρνητικής εικόνας σώματος του παιδιού, καθώς και με το αίσθημα ντροπής που μπορεί να νοιώθει για το σώμα του και για τον εαυτό του γενικότερα.

Έχει παρατηρηθεί ότι οι έντονα συγκρουσιακές σχέσεις μέσα στην οικογένεια, η έλλειψη επικοινωνίας και ο άκαμπτος τρόπος διαπαιδαγώγησης σχετίζονται άμεσα με την εμφάνιση διατροφικών διαταραχών στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή. 

Διατροφικές διαταραχές στην εφηβεία

Οι διατροφικές διαταραχές είναι ιδιαίτερα συχνές κατά την περίοδο της εφηβείας δεδομένου ότι, έτσι και αλλιώς, η εφηβεία είναι μια περίοδος αναστάτωσης και αναταραχής. Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις είναι πολύ συχνό φαινόμενο για όλους τους εφήβους. Στη φάση αυτή ο έφηβος προσπαθεί να διαμορφώσει την ταυτότητά του η οποία αφορά τόσο στη σωματική του διάπλαση, όσο και στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, πολύ συχνά παρατηρείται η έντονη ενασχόληση του εφήβου με το σώμα του σε μια προσπάθεια να ελέγξει το περιβάλλον του.

Η έντονη ενασχόληση του εφήβου με το σώμα του ενισχύεται και από τα σύγχρονα κοινωνικά πρότυπα τα οποία συνδέουν αποκλειστικά την ομορφιά και την ελκυστικότητα με το πόσο αδύνατος είναι κάποιος, παραλείποντας όλα τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν την υπόσταση ενός ατόμου (προσωπικότητα, στυλ, αυτοπεποίθηση κ.ά.). Η ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία αποτελούν τις πιο συχνές και τις πιο σοβαρές μορφές διατροφικών διαταραχών στην εφηβεία, οι οποίες απαιτούν την παρέμβαση ειδικών (ψυχίατροι, ψυχολόγοι, διατροφολόγοι κ.ά.), προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσάρεστες συνέπειες στην ενήλικη ζωή.